Mai vàng là loại hoa kiểng đặc thù cho ngày Tết cổ truyền ở Việt Nam. Với tên gọi cùng màu vàng tinh ranh đã cho chúng một vị trí quan trọng trên thị trường hoa kiểng. Hàng năm, nghề sản xuất hoa kiểng nói chung và mai vàng đề cập riêng đã đem đến hiệu quả kinh tế hơi cao cho dân cày. Tuy vậy, mai vàng thường bị một vài loài sâu bệnh hại phổ biến như: nhện đỏ, bệnh cháy lá và đốm đồng tiền… tiếp sau đây là triệu chứng và cách phòng trừ các loại bệnh phổ quát. Cùng yêu mai vàng Nhận định thêm thông báo này nhé.
1.Nhện đỏ
*Triệu chứng
Nhện thường rất nhỏ, khó phát hiện nếu ko nhìn kỹ,cả nhện trưởng thành và nhện non đều bu bám trên bề mặt của lá cây mai, cạp ăn biểu suy bì và chích hút dịch của lá cây mai từ khi lá bước vào giai đọan bánh tẻ trở đi, làm cho lá có những vết trắng lấm chấm giống bụi cám, sau đấy lá chuyển dần sang mầu xanh đen và nâu khá đậm loang lổ, phiến lá bị phồng lên như bánh tráng. Nếu như ko phát hiện và có biện pháp diệt trừ kịp thời, bộ lá của cây mai sẽ bị cằn lại, thô cứng và đương nhiên sẽ ảnh hưởng tới qúa trình sinh trưởng và lớn mạnh thường nhật của cây mai, nhất là trong mùa khô. Do cơ thể của nhện rất nhỏ mắt thường khó nhận ra mà chỉ nhìn thấy triệu chứng gây hại để lại của nhện trên lá nên trong thực tại đã có những chủ vườn mai ở quận 12 cứ tưởng cây mai bị bệnh và trị liệu theo hướng sử dụng thuốc trừ bệnh nên không thấy “bệnh” thuyên giảm.
*Phòng trừ
Để phòng trị lọai nhện này các bạn có thể tiến hành 1 số công tác sau đây:
– bạn không nên trồng hoặc đặt các chậu mai quá xít nhau, để vườn mai có độ thông thóang.
– Hàng ngày lúc tưới tắm, coi sóc vườn mai các bạn nên chú ý Nhìn vào cây mai, kiểm tra bộ lá mai (nhất là những lá từ giai đọan bánh tẻ trở đi) để phát hiện sớm và có giải pháp diệt trừ nhện kịp thời. Do cơ thể của nhện rất nhỏ Do vậy nên để dễ phát hiện nhện bạn phải sử dụng kính lúp, nếu như ko có kính lúp bạn có thể kiểm tra bằng cách gián tiếp như sau: ngắt những lá mai nghi có nhện đặt vào giữa 2 tờ giấy trắng rồi lấy tay vuốt nhẹ phía ngòai tờ giấy, nếu thấy trên mặt giấy có những chấm nhỏ mầu vàng xanh, hồng hay đỏ thì lá ấy đang có nhện gây hại, những chấm này càng nhiều thì chứng tỏ mật độ của nhện càng cao.
– lúc phát hiện có phổ thông nhện trên cây mai các bạn có thể dùng một trong các lọai thuốc ngay sau đây để phun xịt: Danitol 10EC; Comite 73EC; Pegasus 500SG; Ortus 5SC; Cascade 5EC; Nissuran 5EC; Sirbon 5EC; Kelthane 18,5EC…Nên dùng luân phiên thuốc để hạn chế nhện bị kháng thuốc. Về liều lượng và cách sử nên đọc hướng dẫn có in trên nhãn thuốc.
hai. Bệnh đốm đồng
*Triệu chứng : Ngòai cây mai ra thì bệnh này còn có thể gặp trên phổ quát lọai cây thân gỗ khác, nhất là những cây ăn trái như: cam quýt, chôm chôm, nhãn, bưởi, mãng cầu, sầu riêng, mít, xòai…Ban đầu vết bệnh chỉ là những đốm rất nhỏ cỡ một số ly, sau đấy nếu như gặp điều kiện thời tiết dễ dàng như ẩm độ trong vườn cao, thiếu nắng…thì chúng phát triển rộng ra. Vết bệnh phần đông có dạng hình tròn hoặc tương đối tròn như đồng tiền (nên gọi là bệnh đốm đồng tiền) hoặc hình bầu dục, mầu xám trắng hay xám xanh da trời . Theo thời kì vết bệnh cứ lan rộng dần ra quanh đó, nếu nặng đa dạng vết sẽ hòa lẫn vào nhau tạo ra hình trạng bất kỳ, mầu sắc loang lổ ngoằn ngoèo như da hổ, cứ thế phổ thông lớp chồng chất lên nhau làm cho lớp vỏ của cây mai dầy lên, có độ xốp giống như một lớp nhung bao quành gốc cây mai. Bệnh thường lớn mạnh trên lớp vỏ cây đã già cỗi, cổ thụ một tẹo, và ở cây mai cổ thường bị bệnh này.
Phòng trị
– không nên trồng hoặc bố trí những chậu mai trong vườn qúa dầy, quá gần nhau để vườn mai thông thóang, khô ráo, dưới tán, dưới gốc cây nhận được thêm ánh sáng mặt trời, sẽ có tác dụng hạn chế bệnh phát sinh, vững mạnh. Đây có thể được coi là một trong những giải pháp hữu hiệu nhất để ngừa bệnh.
-Thiết kế mặt liếp để trồng mai hoặt đặt chậu mai theo hình mai rùa, xẻ rãnh thóat nước để nước không đọng lại trên mặt vườn trong mùa mưa để vườn luôn được khô ráo.
– Đối với những gốc mai đã bị đốm bệnh xuất hiện phổ quát, dầy đặc các bạn có thể sử dụng bàn chải cọ rửa sạch những đốm bệnh trên thân , trên cành.
– Có thể sử dụng nước vôi hoặc dung dịch thuốc Boóc đô 1% qúet lên thân cây vào đầu mùa mưa, cũng có tác dụng ngăn chặn bệnh xâm nhập, lây lan. Ngòai ra bạn có thể sử dụng một vài lọai thuốc gốc đồng như Copper –B, Coc 85; Copper-Zinc hoặc Zinccopper… gạnh ngừa lên những chỗ thường hay bị bệnh trên thân, cành.
3.Bù lạch (Bọ trĩ)
*Triệu chứng: Bù lạch có đặc điểm là mỗi lúc cây mai ra đọt non thì con trưởng thành của chúng sẽ di chuyển từ nơi khác đến đẻ trứng trên những đọt lá non, sau khi đẻ vài ngày trứng khởi đầu nở ra con bù lạch non (con ấu trùng). Cơ thể của bù lạch rất nhỏ, đẫy sức cũng chỉ dài khỏang hơn môt cm. Cả con trưởng thành và con ấu trùng đều chích hút nhựa của những lá non, tạo ra những vết lấm tấm trắng nhỏ lí tí. Những lá bị hại sẽ mất dần hoạt chất, phát trển không thường nhật, nhỏ lại, mép lá bị khô cháy và cong lên, lá trở lên thô cứng.
lúc những lá bị hại chuyển sang giai đọan bánh tẻ và già, thức ăn không liên quan cho chúng , chúng lại chuyển động sang những lá non khác để chích hút và gây hại. Bù lạch thường gây hại rộng rãi trong mùa khô, khi mùa mưa đến mật số bù lạch sẽ giảm dần.
Phòng trị
– lúc tưới nước cho cây mai, bạn nên sử dụng lọai máy bơm có áp suất mạnh ,xịt thẳng tia nước vào những chỗ mà bù lạch “cư trú” để rửa trôi bớt chúng, với cách làm này bạn cũng có sẽ làm giảm bớt được mật số của một vài đối tượng dịch hại đang gây hại trên cây mai như nhện đỏ, rệp sáp…
– nếu như mật số bù lạch cao các bạn có thể sứ dụng 1 vài lọai thuốc trừ sâu thường sử dụng như: Malvate 21EC; Trebon 10EC; Confidor 100SL; Admire 050EC; Regent 5SC…Khi phun lép thuốc bạn nhớ phun ướt đều cả mặt dưới của lá mai. Nên đọc liều lượng sử dụng in sẵn trên nhãn thuốc.
4.Bệnh nấm hồng
Triệu chứng: Ban đầu bệnh chỉ là một đốm nhỏ, sau đấy cứ lan rộng dần ra rồi bao kín hết cả một đọan cành, làm cho lá cây mai bị rụng, cành bị chết khô dần. Lúc vết bệnh đã bao nói quanh kín hết cả một đọan cành thì phần đông những lá mai phía trên chỗ bị bệnh sẽ có mầu vàng, xanh loang lổ, rồi bị rụng dần, khúc cành phía trên chỗ bị bệnh trở lên khô nứt, giòn dễ gẫy. Giả dụ không phát hiện sớm và phun lép thuốc phòng trị kịp thời thì có khi lên đến vài chục % số cành bị hại, làm cho cây mai xác xơ, vụ ra bông năm sau sẽ không đẹp.
Bệnh thường chỉ tấn công trên những cành nhỏ cỡ chân nhang cho đến cỡ cây đũa ăn cơm, ít khi gây hại ở những cành to hoặc trên thân, giả dụ cây được phun ké thuốc kịp thời. Nhưng vì những cành nhỏ này lại là cành mang bông cho vụ sau nên nếu như để nhiều cành bị hại cây sẽ có ít bông và bông ko đẹp, bông nhỏ, rất khó bán và bán không được giá.
thực tại cho thấy bệnh thường gây hại rộng rãi hơn trong mùa khô, lúc mùa mưa xuống bệnh bớt dần.
Phòng trị
– kiểm tra vườn mai thường xuyên (nhất là vào mùa khô) để phát hiện sớm và có biện pháp ngăn chặn bệnh kịp thời.
– lúc phát hiện có bệnh có thể sử dụng một trong những lọai thuốc như: COC 85WP; Vidoc 30WP ; Vidoc 80BTN; hoặc Vidoc 50HP; Batocide 12WP Viben-C 50BTN… để phun ghẹ, giả dụ vườn thường bị bệnh này thì trong mùa khô (là mùa phù hợp cho bệnh nảy sinh, phát triển) nên phun gạnh định kỳ khỏang 1 tuần lễ một lần.Nên đọc kĩ hướng dẫn sử dụng thuốc đã có in trên nhãn thuốc.
-Thường xuyên nhặt nhạnh những cành đã bị bệnh chẳng thể khôi phục được đem tiêu hủy. Khi cắt nhớ cắt sâu thêm vào bên trong chỗ vết bệnh khỏang vài phân để phòng nấm bệnh còn sót lại trên cành tiếp diễn tăng trưởng lây lan sang các cành khác hoặc các cành non gần ra sau này.
5. Bệnh rỉ sét
Triệu chứng: Bệnh thường xuất hiện và gây hại trên những lá mai đã bước vào giai đọan bánh tẻ trở đi. Việc trước tiên vết bệnh chỉ là những chấm nhỏ mầu mầu nâu, sau ấy vết bệnh cứ to dần lên như hạt tấm, hạt mè…(đa số vết bệnh có kích thước khỏang trên dưới hai ly), hình tròn hoặc hình bầu dục, đôi khi vết bệnh cũng có kích thước khỏang 4-5 ly . Phần nhiều vết bệnh nằm trong phiến lá, tuy vậy thỉnh thỏang cũng có những vết nằm ở ngòai mép lá, gặp tình huống này vết bệnh chỉ còn lại là nửa hình tròn. Vết bệnh có mầu đỏ nâu, nhìn giống như mầu của sắt rỉ, nên bà con trồng mai vàng chuyên canh ở thị xã Thủ Đức, huyện 12…(Tp. Hồ Chí Minh) thường gọi bằng một từ mang thuộc tính hình tượng cho dễ hiểu, dễ nhớ đấy là bệnh “Rỉ Sét”. Vết bệnh diễn đạt ở cả mặt trên và mặt dưới của lá cây mai, xung quanh vết bệnh bao giờ cũng có một quầng vàng nhỏ bao quanh co, nếu soi lên ánh sáng thì những quầng vàng này biểu lộ rõ hơn.
Khác với những bệnh mà chúng ta thường gọi là bệnh rỉ sắt hại trên 1 vài cây trồng khác như bệnh rỉ sắt cafe, bệnh rỉ sắt đậu đỗ, bệnh rỉ sắt hại ngô…thường bao giờ vết bệnh cũng nổi lên một cục u, bên trong những cục u này có đựng một khối bột mầu gạch non (giống như mầu của sắt rỉ), thì trên vết bệnh “Rỉ sét” của cây mai vàng không có những cục u và những khối bột mầu gạch non này, mà chúng vẫn phẳng bình thường như mặt phẳng của phiến lá. Ví như bệnh hại nặng mà không sắm giải pháp chữa trị kịp thời sẽ làm cho bộ lá của cây mai mất dần mầu xanh vốn có của nó, rồi chuyển dần sang mầu vàng, diệp lục tố bị mất dần, tác động đến qúa trình tổng hợp thường nhật của cây, làm cho cây mai mất sức, yếu ớt. Bệnh thường chỉ xuất hiện và gây hại phổ thông trong mùa mưa.
Phòng trị
– chúng ta không nên trồng hoặc đặt các chậu mai qúa sắp sát nhau, tạo cho vườn mai luôn thông thóang. Liếp trồng mai, hoặc liếp đặt chậu mai nên bề ngoài theo hình mai rùa để thóat nước tốt mỗi khi có mưa. Kê đặt chậu mai cao để tránh cho cây mai bị úng nước trong mùa mưa.
– khi thao tác vào mùa mưa nên rà soát vườn mai thường xuyên để phát hiện sớm và có biện pháp ngăn chặn bệnh kịp thời. Lúc phát hiện có bệnh có thể dùng một trong những lọai thuốc sau đây để phun xịt: COC 85WP; Vidoc 30WP ; Vidoc 80BTN; hoặc Vidoc 50HP; Batocide 12WP Viben-C 50BTN. Về liều lượng và cách dùng thuốc nên đọc kĩ hướng dẫn mà nhà sản xuất đã có in trên nhãn thuốc.
=== >> bạn có thể xem thêm: các bước kỹ thuật chăm sóc mai vàng vào tháng 5 âm lịch
6.Sâu ăn lá
Hiện tượng: Sâu ăn lá cũng là một đối tượng thường xuất hiện và gây hại cho cây mai, nhất là vào những đợt cây ra đọt non, lá non, để tăng trưởng thân cành.
lúc mới nở sâu non gặm nhấm làm khuyết lá, lúc to chúng nhả tơ kéo vài lá non lại với nhau, rồi nằm bên trong cắn phá, làm cho lá bị khuyết, ví như nặng lá có thể bị cắn phá tới phân nửa, thỉnh thoảng chỉ còn trơ lại một đọn gân chính ở gần cuống lá. Làm mất diện tích lá quang hợp cho cây. Khi lá già nhìn cây mai xờ xạc. Làm cho cây mai sinh trưởng và vững mạnh kém, cây còi cọc, ra ít bông, và bông nhỏ không đẹp.
lúc đẫy sức sâu dài khỏang 25-28ly, hóa nhộng bên trong tổ lá. Sâu thường gây hại nhiều trong mùa mưa, là mùa cây mai thường ra rộng rãi đợt đọt non, lá non để vững mạnh thân, cành, lá.
Phòng trị
– lúc coi ngó cây mai, nên lưu ý Nhìn vào, ví như phát hiện thấy “tổ sâu” thì bắt giết mổ (lọai sâu này rất dễ bắt vì chúng ít trốn chạy).
– nếu như mật số sâu cao, không đủ sức bắt bằng tay thì các bạn có thể dùng thuốc trừ sâu để phun ghé. Đây là một lòai sâu hơi dễ chết, vậy bạn có thể dùng bằng 1 vài lọai thuốc trừ sâu thông htường như: SecSaigon 5EC hoặc 10EC; Diaphos 5EC; Sagothion 50EC; Padan 95SP; Fastac 5EC…Về liều lượng và cách sử dụng của thuốc các bạn có thể đọc hướng dẫn trên vỏ bao suy bì.
7 .Bệnh cháy lá
Triệu chứng: Bệnh cốt yếu trên lá cây mai, xuất hiện Việc đầu tiên ở chóp và mép lá cấu tạo vệt màu nâu, lan dần vào phiến lá thành mảng to, màu nâu xám, phân biệt rõ với phần xanh của lá, mảng cháy có khi chiếm trên 1/2 diện tích lá. Trên vết bệnh có những chấm đen nhỏ là ổ bào tử. Lá cây mai bệnh nặng chuyển màu vàng và rụng. Bệnh phát sinh chủ yếu trên lá già.
– Bệnh nảy sinh vào cuối mùa thu khi cây mai có phổ biến lá già, sinh trưởng chậm, đất thiếu hoạt chất, nhất là trong chậu ít bón phân.
Phòng trị
– Bón phân rất nhiều, cân đối NPK, ngắt bỏ lá già, lá bệnh, định kỳ phun thuốc gốc Đồng và phân bón lá cho cây mai.
8.Bệnh vàng lá
Triệu chứng
– Lá non có màu vàng nhạt hoặc trắng bạc, các gân lá còn xanh, phiến lá khá bị cong, cây sinh trưởng chậm lại.
– nguồn cội gây bệnh chính yếu do thiếu chất dinh dưỡng. Cây mai trồng trong chậu, đất xấu, ít được bón phân, thường bị bệnh vàng lá ở lá non và bệnh cháy lá ở lá già.
Phòng trị
Bón hồ hết phân. Lúc có hiện tượng vàng lá, ngoài bón phân nên phối hợp phun phân bón lá có chất vi lượng, cây sẽ mau hết bệnh
9.Rệp sáp
– Khí hậu hot và ẩm thích hợp cho rệp vững mạnh. Rệp hút nhựa câymai làm đọt xoăn lại, lá vàng, cây sinh trưởng kém. Cây có rệp thường có kiến và nấm bồ hóng đen. Rệp còn là môi giới truyền bệnh virus cho cây .Rệp sáp Dysmicoccus sinh sống phá hại rộng rãi loại cây.
– dùng tay làm thịt rệp. Khi nhu yếu thì phun các loại thuốc Pyrinex, Supracide, Polytrin, Monster
10. Bọ cánh tơ
*Triệu chứng: Chích hút dinh dưỡng ở lá non, dưới mặt lá non là hai vệt màu xám cùng lúc với gân chính. Đọt non bị hại thường sần sùi, cứng và dòn, 2 mép lá và chóp lá cong lên. Khi bị hại nặng lá bị rụng, nhất là lá non. Bọ non sống tụ hội ở đọt non, gân lá non, ít chuyển động. Bọ gây hại nặng vào mùa khô. Mùa mưa mật số bọ giảm.
*Phòng trị
-Tưới ướt lá và bề mặt đất để xoá sổ nhộng trong đất.
-Cắt tỉa liên tiếp để tránh được nguồn thức ăn của bọ.
-Sử dụng thuốc: Pyrinex, Confidor, Admire, Sherpa….
11.Bọ xít
– Bọ xít thường chích hút nhựa cây mai bằng cách chích vào các cành non của cây, tạo thành vết u nổi sần sùi, gây hại nặng có thể làm chết cành, chết cây.
– Các loại thuốc được dùng như Bi58 40 EC (15 – 20 ml/bình 8 lít), Supracide 40 EC (5 – 7 ml/bình 8 lít).
12.Tuyến trùng hại
*Triệu chứng: Tuyến trùng kích thước thân thể rất nhỏ, chỉ khoảng 0,5 mm sống trong đất, đục lổ chui vào sinh sống bên trong rễ, chích hút dịch cây mai và cấu tạo các bướu rễ. Bộ rễ có bướu vững mạnh kém
– Cây mai bị tuyến trùng sinh trưởng rất yếu, phiến lá vàng và nhỏ hơn thông thường. Nhổ gốc Nhìn vào rễ thấy những nốt tròn trên rễ. Bộ rễ bị tuyến trùng nặng sẽ mất khả năng hút dinh dưỡng cung ứng cho cây. Ví như để lâu cây mai sẽ sinh dưỡng kém và chết.
*Phòng trị
– tăng bón phân hữu cơ, vì phân hữu có cực nhiều vi khuẩn và nấm ký sinh có thể tiêu diệt tuyến trùng.
– Nhổ bỏ những cây bị chết, thu nhỏ sạch rễ trong đất.
– Có thể sử dụng thuốc: Mocap, Sincocin
– dùng thuốc trừ tuyến trùng Oncol 20EC pha 50 ml/10 lít nước :
+ Tưới vào mỗi hố 4-8 lít dung dịch thuốc đề phòng trước khi trồng.
+ Tưới thuốc thấm sâu vào quanh đó vùng rễ, cần tưới hai lần vào đầu và cuối mùa mưa.
+ cây cúc ra hoa, nhổ cây băm nhỏ rồi vùi lấp xung quanh gốc cũng có tác dụng tránh được tuyến trùng.