Mai vàng là loại hoa kiểng đặc biệt cho ngày Tết cựu truyền ở Việt Nam. Với tên gọi cộng màu vàng oắt đã cho chúng một vị trí quan yếu trên thị phần hoa kiểng. Hàng năm, nghề cung cấp hoa kiểng tổng thể và mai vàng đề cập riêng đã đem tới hiệu quả kinh tế khá cao cho dân cày. Tuy thế, mai vàng thường bị 1 số loài sâu bệnh hại rộng rãi như: nhện đỏ, bệnh cháy lá và đốm đồng tiền… sau đây là triệu chứng và cách phòng trừ các loại bệnh phổ quát mà trang yêu mai vàng tổng hợp được.
1.Nhện đỏ
Triệu chứng
Nhện thường rất nhỏ, khó phát hiện nếu như không nhìn kĩ,cả nhện trưởng thành và nhện non đều bu bám trên bề mặt của lá cây mai, cạp ăn biểu phân bì và chích hút dịch của lá cây mai bắt đầu từ lá bước vào giai đọan bánh tẻ trở đi, làm cho lá có những vết trắng lấm chấm giống bụi cám, sau đó lá chuyển dần sang mầu xanh đen và nâu tương đối đậm loang lổ, phiến lá bị phồng lên như bánh tráng. Nếu không phát hiện và có giải pháp diệt trừ kịp thời, bộ lá của cây mai sẽ bị cằn lại, thô cứng và cố nhiên sẽ ảnh hưởng đến qúa trình sinh trưởng và vững mạnh bình thường của cây mai, nhất là trong mùa khô. Do thân thể của nhện rất nhỏ mắt thường khó nhận ra mà chỉ nhìn thấy triệu chứng gây hại để lại của nhện trên lá nên trong thực tế đã có những chủ vườn mai ở thị xã 12 cứ tưởng cây mai bị bệnh và trị liệu theo hướng sử dụng thuốc trừ bệnh nên ko thấy “bệnh” thuyên giảm.
Phòng trừ
Để phòng trị lọai nhện này bạn có thể thực hiện một số công việc sau đây:
– bạn không nên trồng hoặc đặt các chậu mai quá xít nhau, để vườn mai có độ thông thóang.
– Hàng ngày khi tưới tắm, coi ngó vườn mai bạn nên lưu ý Quan sát cây mai, kiểm tra bộ lá mai (nhất là những lá từ giai đọan bánh tẻ trở đi) để phát hiện sớm và có giải pháp diệt trừ nhện kịp thời. Do thân thể của nhện rất nhỏ Như thế nên để dễ phát hiện nhện các bạn phải sử dụng kính lúp, ví như ko có kính lúp các bạn có thể kiểm tra bằng cách gián tiếp như sau: ngắt những lá mai nghi có nhện đặt vào giữa 2 tờ giấy trắng rồi lấy tay vuốt nhẹ phía ngòai tờ giấy, nếu như thấy trên mặt giấy có những chấm nhỏ mầu vàng xanh, hồng hay đỏ thì lá ấy đang có nhện gây hại, những chấm này càng phổ thông thì chứng tỏ mật độ của nhện càng cao.
– lúc phát hiện có phổ biến nhện trên cây mai các bạn có thể sử dụng một trong các lọai thuốc tiếp sau đây để phun xịt: Danitol 10EC; Comite 73EC; Pegasus 500SG; Ortus 5SC; Cascade 5EC; Nissuran 5EC; Sirbon 5EC; Kelthane 18,5EC…Nên dùng luân phiên thuốc để hạn chế nhện bị kháng thuốc. Về liều lượng và cách sử nên đọc hướng dẫn có in trên nhãn thuốc.
hai. Bệnh đốm đồng
Triệu chứng : Ngòai cây mai ra thì bệnh này còn có thể gặp trên rộng rãi lọai cây thân gỗ khác, nhất là những cây ăn trái như: cam quýt, chôm chôm, nhãn, bưởi, mãng cầu, sầu riêng, mít, xòai…Ban đầu vết bệnh đơn thuần là những đốm rất nhỏ cỡ 1 vài ly, sau ấy ví như gặp điều kiện thời tiết tiện lợi như ẩm độ trong vườn cao, thiếu nắng…thì chúng tăng trưởng rộng ra. Vết bệnh đa số có hình dạng tròn hoặc hơi tròn như đồng tiền (nên gọi là bệnh đốm đồng tiền) hoặc hình bầu dục, mầu xám trắng hay xám xanh da trời . Theo thời gian vết bệnh cứ lan rộng dần ra tiếp giáp với, ví như nặng đa dạng vết sẽ hòa lẫn vào nhau cho ra hình trạng bất kỳ, mầu sắc loang lổ lắt léo như da hổ, cứ thế phổ thông lớp chồng chất lên nhau làm cho lớp vỏ của cây mai dầy lên, có độ xốp giống như một lớp nhung bao vòng vèo gốc cây mai. Bệnh thường phát triển trên lớp vỏ cây đã già cỗi, cổ thụ một chút, và ở cây mai cổ thường bị bệnh này.
Phòng trị
– không nên trồng hoặc sắp đặt những chậu mai trong vườn qúa dầy, quá sắp nhau để vườn mai thông thóang, khô ráo, dưới tán, dưới gốc cây nhận được thêm ánh sáng mặt trời, sẽ có tác dụng hạn chế bệnh nảy sinh, vững mạnh. Đây có thể được coi là một trong những biện pháp hoàn hảo nhất để ngừa bệnh.
-Thiết kế mặt liếp để trồng mai hoặt đặt chậu mai theo hình mai rùa, xẻ rãnh thóat nước để nước không đọng lại trên mặt vườn trong mùa mưa để vườn luôn được khô ráo.
– Đối với những gốc mai đã bị đốm bệnh xuất hiện phổ quát, dầy đặc bạn có thể sử dụng bàn chải cọ rửa sạch những đốm bệnh trên thân , trên cành.
– Có thể dùng nước vôi hoặc dung dịch thuốc Boóc đô 1% qúet lên thân cây vào đầu mùa mưa, cũng có tác dụng ngăn chặn bệnh thâm nhập, lây lan. Ngòai ra các bạn có thể dùng một vài lọai thuốc gốc đồng như Copper –B, Coc 85; Copper-Zinc hoặc Zinccopper… xẹp phòng ngừa lên những chỗ thường hay bị bệnh trên thân, cành.
3.Bù lạch (Bọ trĩ)
Triệu chứng: Bù lạch có đặc điểm là mỗi khi cây mai ra đọt non thì con trưởng thành của chúng sẽ di chuyển trong khoảng nơi khác đến đẻ trứng trên những đọt lá non, sau khi đẻ vài ngày trứng bắt đầu nở ra con bù lạch non (con ấu trùng). Thân thể của bù lạch rất nhỏ, đẫy sức cũng chỉ dài khỏang hơn môt cm. Cả con trưởng thành và con ấu trùng đều chích hút nhựa của những lá non, tạo ra những vết lốm đốm trắng nhỏ lí tí. Những lá bị hại sẽ mất dần chất dinh dưỡng, phát trển ko thông thường, nhỏ lại, mép lá bị khô cháy và cong lên, lá trở lên thô cứng.
lúc những lá bị hại chuyển sang giai đọan bánh tẻ và già, thức ăn không đáp ứng cho chúng , chúng lại chuyển động sang những lá non khác để chích hút và gây hại. Bù lạch thường gây hại phổ quát trong mùa khô, lúc mùa mưa đến mật số bù lạch sẽ giảm dần.
Phòng trị
– khi tưới nước cho cây mai, bạn nên dùng lọai máy bơm có áp suất mạnh ,xịt thẳng tia nước vào những chỗ mà bù lạch “cư trú” để rửa trôi bớt chúng, với cách làm này các bạn cũng có sẽ làm giảm bớt được mật số của một vài đối tượng dịch hại đang gây hại trên cây mai như nhện đỏ, rệp sáp…
– giả dụ mật số bù lạch cao các bạn có thể sứ dụng 1 vài lọai thuốc trừ sâu thường sử dụng như: Malvate 21EC; Trebon 10EC; Confidor 100SL; Admire 050EC; Regent 5SC…Khi phun xẹp thuốc bạn nhớ phun ướt đều cả mặt dưới của lá mai. Nên đọc liều lượng dùng in sẵn trên nhãn thuốc.
=== >> bạn có thể xem thêm: tiến trình kỹ thuật chăm sóc mai vàng sau Tết
4.Bệnh nấm hồng
Triệu chứng: Ban đầu bệnh đơn thuần là một đốm nhỏ, sau đó cứ lan rộng dần ra rồi bao kín hết cả một đọan cành, làm cho lá cây mai bị rụng, cành bị chết khô dần. Khi vết bệnh đã bao nói quanh kín hết cả một đọan cành thì đa số những lá mai phía trên chỗ bị bệnh sẽ có mầu vàng, xanh loang lổ, rồi bị rụng dần, khúc cành phía trên chỗ bị bệnh trở lên khô nứt, giòn dễ gẫy. Nếu như ko phát hiện sớm và phun xẹp thuốc phòng trị kịp thời thì có lúc lên tới vài chục phần trăm số cành bị hại, làm cho cây mai tả tơi, vụ ra bông năm sau sẽ ko đẹp.
Bệnh thường chỉ tấn công trên những cành nhỏ cỡ chân nhang cho tới cỡ cây đũa ăn cơm, ít lúc gây hại ở những cành lớn hoặc trên thân, giả dụ cây được phun kẹ thuốc kịp thời. Nhưng vì những cành nhỏ này lại là cành mang bông cho vụ sau nên ví như để phổ thông cành bị hại cây sẽ có ít bông và bông không đẹp, bông nhỏ, rất khó bán và bán không được giá.
thực tại cho thấy bệnh thường gây hại phổ quát hơn trong mùa khô, khi mùa mưa xuống bệnh bớt dần.
Phòng trị
– rà soát vườn mai đều đặn (nhất là vào mùa khô) để phát hiện sớm và có giải pháp ngăn chặn bệnh kịp thời.
– khi phát hiện có bệnh có thể dùng một trong những lọai thuốc như: COC 85WP; Vidoc 30WP ; Vidoc 80BTN; hoặc Vidoc 50HP; Batocide 12WP Viben-C 50BTN… để phun lép, nếu như vườn thường bị bệnh này thì trong mùa khô (là mùa thích hợp cho bệnh nảy sinh, phát triển) nên phun lép định kỳ khỏang 1 tuần lễ một lần.Nên đọc kĩ hướng dẫn dùng thuốc đã có in trên nhãn thuốc.
-Thường xuyên lượm lặt những cành đã bị bệnh không thể khôi phục được đem tiêu hủy. Lúc cắt nhớ cắt sâu thêm vào bên trong chỗ vết bệnh khỏang vài phân để phòng nấm bệnh còn sót lại trên cành tiếp tục tăng trưởng lây lan sang các cành khác hoặc các cành non sắp ra sau này.
5. Bệnh rỉ sét
*Triệu chứng: Bệnh thường xuất hiện và gây hại trên những lá mai đã bước vào giai đọan bánh tẻ trở đi. Việc đầu tiên vết bệnh chỉ là những chấm nhỏ mầu mầu nâu, sau đó vết bệnh cứ to dần lên như hạt tấm, hạt mè…(đa số vết bệnh có kích thước khỏang trên dưới 2 ly), hình tròn hoặc hình bầu dục, đôi khi vết bệnh cũng có kích thước khỏang 4-5 ly . Phần đông vết bệnh nằm trong phiến lá, tuy vậy thỉnh thỏang cũng có những vết nằm ở ngòai mép lá, gặp tình trạng này vết bệnh chỉ còn lại là nửa hình tròn. Vết bệnh có mầu đỏ nâu, nhìn giống như mầu của sắt rỉ, nên bà con trồng mai vàng chuyên canh ở quận Thủ Đức, quận 12…(Tp. Hồ Chí Minh) thường gọi bằng một trong khoảng mang thuộc tính hình tượng cho dễ hiểu, dễ nhớ ấy là bệnh “Rỉ Sét”. Vết bệnh thể hiện ở cả mặt trên và mặt dưới của lá cây mai, tiếp giáp với vết bệnh bao giờ cũng có một quầng vàng nhỏ bao vòng quanh, ví như soi lên ánh sáng thì những quầng vàng này miêu tả rõ hơn.
Khác với những bệnh mà chúng ta thường gọi là bệnh rỉ sắt hại trên 1 số cây trồng khác như bệnh rỉ sắt ca-fe, bệnh rỉ sắt đậu đỗ, bệnh rỉ sắt hại ngô…thường bao giờ vết bệnh cũng nổi lên một cục u, bên trong những cục u này có chứa một khối bột mầu gạch non (giống như mầu của sắt rỉ), thì trên vết bệnh “Rỉ sét” của cây mai vàng ko có những cục u và những khối bột mầu gạch non này, mà chúng vẫn phẳng thường nhật như mặt phẳng của phiến lá. Giả dụ bệnh hại nặng mà ko sắm biện pháp chữa trị kịp thời sẽ làm cho bộ lá của cây mai mất dần mầu xanh vốn có của nó, rồi chuyển dần sang mầu vàng, diệp lục tố bị mất dần, tác động tới qúa trình tổng hợp bình thường của cây, làm cho cây mai mất sức, yếu ớt. Bệnh thường chỉ xuất hiện và gây hại phổ thông trong mùa mưa.
Phòng trị
– bạn không nên trồng hoặc đặt các chậu mai qúa gần sát nhau, tạo cho vườn mai luôn thông thóang. Liếp trồng mai, hoặc liếp đặt chậu mai nên bề ngoài theo hình mai rùa để thóat nước tốt mỗi khi có mưa. Kê đặt chậu mai cao để hạn chế cho cây mai bị úng nước trong mùa mưa.
– lúc thao tác vào mùa mưa nên rà soát vườn mai đều đặn để phát hiện sớm và có giải pháp ngăn chặn bệnh kịp thời. Khi phát hiện có bệnh có thể sử dụng một trong những lọai thuốc tiếp đây để phun xịt: COC 85WP; Vidoc 30WP ; Vidoc 80BTN; hoặc Vidoc 50HP; Batocide 12WP Viben-C 50BTN. Về liều lượng và cách dùng thuốc nên đọc kĩ hướng dẫn mà nhà sản xuất đã có in trên nhãn thuốc.
6.Sâu ăn lá
Hiện tượng: Sâu ăn lá cũng là một đối tượng thường xuất hiện và gây hại cho cây mai, nhất là vào những đợt cây ra đọt non, lá non, để vững mạnh thân cành.
lúc mới nở sâu non gặm nhấm làm khuyết lá, khi to chúng nhả tơ kéo vài lá non lại với nhau, rồi nằm bên trong cắn phá, làm cho lá bị khuyết, nếu như nặng lá có thể bị cắn phá tới phân nửa, đôi khi chỉ còn trơ lại một đọn gân chính ở gần cuống lá. Làm mất diện tích lá quang đãng hợp cho cây. Lúc lá già nhìn cây mai xác xơ. Làm cho cây mai sinh trưởng và lớn mạnh kém, cây còi cọc, ra ít bông, và bông nhỏ ko đẹp.
lúc đẫy sức sâu dài khỏang 25-28ly, hóa nhộng bên trong tổ lá. Sâu thường gây hại nhiều trong mùa mưa, là mùa cây mai thường ra rộng rãi đợt đọt non, lá non để vững mạnh thân, cành, lá.
*Phòng trị
– khi chăm nom cây mai, nên lưu ý Nhìn vào, nếu phát hiện thấy “tổ sâu” thì bắt giết (lọai sâu này rất dễ bắt vì chúng ít trốn chạy).
– nếu như mật số sâu cao, ko đủ sức bắt bằng tay thì các bạn có thể dùng thuốc trừ sâu để phun ké. Đây là một lòai sâu hơi dễ chết, vậy các bạn có thể dùng bằng một số lọai thuốc trừ sâu thông htường như: SecSaigon 5EC hoặc 10EC; Diaphos 5EC; Sagothion 50EC; Padan 95SP; Fastac 5EC…Về liều lượng và cách dùng của thuốc bạn có thể đọc hướng dẫn trên vỏ bao bì.
7 .Bệnh cháy lá
*Triệu chứng: Bệnh chủ yếu trên lá cây mai, xuất hiện Việc trước tiên ở chóp và mép lá cấu tạo vệt màu nâu, lan dần vào phiến lá thành mảng to, màu nâu xám, phân biệt rõ với phần xanh của lá, mảng cháy có khi chiếm trên 1/2 diện tích lá. Trên vết bệnh có những chấm đen nhỏ là ổ bào tử. Lá cây mai bệnh nặng chuyển màu vàng và rụng. Bệnh nảy sinh chính yếu trên lá già.
– Bệnh nảy sinh vào cuối mùa thu lúc cây mai có nhiều lá già, sinh trưởng chậm, đất thiếu chất dinh dưỡng, nhất là trong chậu ít bón phân.
Phòng trị
– Bón phân rất nhiều, cân xứng NPK, ngắt bỏ lá già, lá bệnh, định kỳ phun thuốc gốc Đồng và phân bón lá cho cây mai.
8.Bệnh vàng lá
*Triệu chứng
– Lá non có màu vàng nhạt hoặc trắng bạc, các gân lá còn xanh, phiến lá tương đối bị cong, cây sinh trưởng chậm lại.
– duyên do gây bệnh chủ yếu do thiếu dưỡng chất. Cây mai trồng trong chậu, đất xấu, ít được bón phân, thường bị bệnh vàng lá ở lá non và bệnh cháy lá ở lá già.
*Phòng trị
Bón phần lớn phân. Lúc có hiện tượng vàng lá, ngoài bón phân nên kết hợp phun phân bón lá có chất vi lượng, cây sẽ mau hết bệnh
9.Rệp sáp
– Khí hậu hot và ẩm phù hợp cho rệp lớn mạnh. Rệp hút nhựa câymai làm đọt xoăn lại, lá vàng, cây sinh trưởng kém. Cây có rệp thường có kiến và nấm bồ hóng đen. Rệp còn là môi giới truyền bệnh virus cho cây .Rệp sáp Dysmicoccus sinh sống phá hại rộng rãi loại cây.
– sử dụng tay giết mổ rệp. Khi cần yếu thì phun các loại thuốc Pyrinex, Supracide, Polytrin, Monster
10. Bọ cánh tơ
Triệu chứng: Chích hút dinh dưỡng ở lá non, dưới mặt lá non là 2 vệt màu xám đồng thời với gân chính. Đọt non bị hại thường sần sùi, cứng và dòn, 2 mép lá và chóp lá cong lên. Khi bị hại nặng lá bị rụng, nhất là lá non. Bọ non sống tập trung ở đọt non, gân lá non, ít chuyển động. Bọ gây hại nặng vào mùa khô. Mùa mưa mật số bọ giảm.
Phòng trị
-Tưới ướt lá và bề mặt đất để tiêu diệt nhộng trong đất.
-Cắt tỉa liên tiếp để khắc phục nguồn thức ăn của bọ.
-Sử dụng thuốc: Pyrinex, Confidor, Admire, Sherpa….
11.Bọ xít
– Bọ xít thường chích hút nhựa cây mai bằng cách chích vào các cành non của cây, cấu tạo vết u nổi sần sùi, gây hại nặng có thể làm chết cành, chết cây.
– Các loại thuốc được sử dụng như Bi58 40 EC (15 – 20 ml/bình 8 lít), Supracide 40 EC (5 – 7 ml/bình 8 lít).
12.Tuyến trùng hại
Triệu chứng: Tuyến trùng kích thước cơ thể rất nhỏ, chỉ khoảng 0,5 mm sống trong đất, đục lổ chui vào sinh sống bên trong rễ, chích hút dịch cây mai và cấu tạo các bướu rễ. Bộ rễ có bướu tăng trưởng kém
– Cây mai bị tuyến trùng sinh trưởng rất yếu, phiến lá vàng và nhỏ hơn thường ngày. Nhổ gốc Nhìn vào rễ thấy những nốt tròn trên rễ. Bộ rễ bị tuyến trùng nặng sẽ mất khả năng hút dinh dưỡng sản xuất cho cây. Ví như để lâu cây mai sẽ sinh dưỡng kém và chết.
Phòng trị
– tăng cường bón phân hữu cơ, vì phân hữu có rất nhiều vi khuẩn và nấm ký sinh có thể xoá sổ tuyến trùng.
– Nhổ bỏ những cây bị chết, thu nhỏ sạch rễ trong đất.
– Có thể sử dụng thuốc: Mocap, Sincocin
– dùng thuốc trừ tuyến trùng Oncol 20EC pha 50 ml/10 lít nước :
+ Tưới vào mỗi hố 4-8 lít dung dịch thuốc đề phòng trước khi trồng.
+ Tưới thuốc thấm sâu vào quanh đó vùng rễ, cần tưới hai lần vào đầu và cuối mùa mưa.
+ cây cúc ra hoa, nhổ cây băm nhỏ rồi vùi lấp xung quanh gốc cũng có tác dụng hạn chế tuyến trùng.