Mai vàng là loại hoa kiểng đặc trưng cho ngày Tết cựu truyền ở Việt Nam. Với tên gọi cùng màu vàng ranh ma đã cho chúng một vị trí quan trọng trên thị phần hoa kiểng. Hàng năm, nghề cung cấp hoa kiểng tổng thể và mai vàng đề cập riêng đã đem tới hiệu quả kinh tế tương đối cao cho nông dân. Tuy vậy, mai vàng thường bị một số loài sâu bệnh hại phổ thông như: nhện đỏ, bệnh cháy lá và đốm đồng tiền… tiếp đây là triệu chứng và cách phòng trừ các loại bệnh rộng rãi mà trang yêu mai vàng tổng hợp được.
1.Nhện đỏ
Triệu chứng
Nhện thường rất nhỏ, khó phát hiện nếu ko nhìn kĩ,cả nhện trưởng thành và nhện non đều bu bám trên bề mặt của lá cây mai, cạp ăn biểu bì và chích hút dịch của lá cây mai tính từ lúc lá thao tác vào giai đọan bánh tẻ trở đi, làm cho lá có những vết trắng lấm tấm giống bụi cám, sau ấy lá chuyển dần sang mầu xanh đen và nâu tương đối đậm loang lổ, phiến lá bị phồng lên như bánh tráng. Giả dụ ko phát hiện và có giải pháp diệt trừ kịp thời, bộ lá của cây mai sẽ bị cằn lại, thô cứng và tất nhiên sẽ tác động tới qúa trình sinh trưởng và tăng trưởng thường nhật của cây mai, nhất là trong mùa khô. Do thân thể của nhện rất nhỏ mắt thường khó nhận ra mà chỉ nhìn thấy triệu chứng gây hại để lại của nhện trên lá nên trong thực tiễn đã có những chủ vườn mai ở thị xã 12 cứ tưởng cây mai bị bệnh và trị liệu theo hướng dùng thuốc trừ bệnh nên ko thấy “bệnh” thuyên giảm.
Phòng trừ
Để phòng trị lọai nhện này các bạn có thể tiến hành một vài công tác sau đây:
– không nên trồng hoặc đặt các chậu mai quá xít nhau, để vườn mai có độ thông thóang.
– Hàng ngày lúc tưới tắm, coi ngó vườn mai các bạn nên lưu ý Quan sát cây mai, rà soát bộ lá mai (nhất là những lá trong khoảng giai đọan bánh tẻ trở đi) để phát hiện sớm và có giải pháp diệt trừ nhện kịp thời. Do thân thể của nhện rất nhỏ Vì vậy để dễ phát hiện nhện bạn phải dùng kính lúp, nếu ko có kính lúp bạn có thể kiểm tra bằng cách gián tiếp như sau: ngắt những lá mai nghi có nhện đặt vào giữa hai tờ giấy trắng rồi lấy tay vuốt nhẹ phía ngòai tờ giấy, giả dụ thấy trên mặt giấy có những chấm nhỏ mầu vàng xanh, hồng hay đỏ thì lá đó đang có nhện gây hại, những chấm này càng nhiều thì chứng tỏ mật độ của nhện càng cao.
– lúc phát hiện có phổ thông nhện trên cây mai bạn có thể sử dụng một trong các lọai thuốc tiếp sau đây để phun xịt: Danitol 10EC; Comite 73EC; Pegasus 500SG; Ortus 5SC; Cascade 5EC; Nissuran 5EC; Sirbon 5EC; Kelthane 18,5EC…Nên dùng luân phiên thuốc để hạn chế nhện bị kháng thuốc. Về liều lượng và cách sử nên đọc hướng dẫn có in trên nhãn thuốc.
hai. Bệnh đốm đồng
Triệu chứng : Ngòai cây mai ra thì bệnh này còn có thể gặp trên phổ quát lọai cây thân gỗ khác, nhất là những cây ăn trái như: cam quýt, chôm chôm, nhãn, bưởi, mãng cầu, sầu riêng, mít, xòai…Ban đầu vết bệnh chỉ là những đốm rất nhỏ cỡ 1 vài ly, sau ấy ví như gặp điều kiện thời tiết tiện dụng như ẩm độ trong vườn cao, thiếu nắng…thì chúng vững mạnh rộng ra. Vết bệnh phần nhiều có hình dạng tròn hoặc hơi tròn như đồng bạc (nên gọi là bệnh đốm đồng tiền) hoặc hình bầu dục, mầu xám trắng hay xám xanh da trời . Theo thời gian vết bệnh cứ lan rộng dần ra tiếp giáp với, nếu như nặng đa dạng vết sẽ hòa lẫn vào nhau tạo ra hình dáng bất kỳ, mầu sắc loang lổ ngòng ngoèo như da hổ, cứ thế phổ quát lớp chồng chất lên nhau làm cho lớp vỏ của cây mai dầy lên, có độ xốp giống như một lớp nhung bao quanh quéo gốc cây mai. Bệnh thường lớn mạnh trên lớp vỏ cây đã già cỗi, cổ thụ một tẹo, và ở cây mai cổ thường bị bệnh này.
Phòng trị
– chúng ta không nên trồng hoặc xếp đặt những chậu mai trong vườn qúa dầy, quá gần nhau để vườn mai thông thóang, khô ráo, dưới tán, dưới gốc cây nhận được thêm ánh sáng mặt trời, sẽ có tác dụng hạn chế bệnh nảy sinh, phát triển. Đây có thể được coi là một trong những biện pháp hữu hiệu nhất để đề phòng bệnh.
-Thiết kế mặt liếp để trồng mai hoặt đặt chậu mai theo hình mai rùa, xẻ rãnh thóat nước để nước ko đọng lại trên mặt vườn trong mùa mưa để vườn luôn được khô ráo.
– Đối với những gốc mai đã bị đốm bệnh xuất hiện phổ quát, dầy đặc bạn có thể dùng bàn chải cọ rửa sạch những đốm bệnh trên thân , trên cành.
– Có thể dùng nước vôi hoặc dung dịch thuốc Boóc đô 1% qúet lên thân cây vào đầu mùa mưa, cũng có tác dụng ngăn chặn bệnh thâm nhập, lây lan. Ngòai ra bạn có thể dùng 1 vài lọai thuốc gốc đồng như Copper –B, Coc 85; Copper-Zinc hoặc Zinccopper… kẹ dự phòng lên những chỗ thường hay bị bệnh trên thân, cành.
3.Bù lạch (Bọ trĩ)
Triệu chứng: Bù lạch có đặc điểm là mỗi khi cây mai ra đọt non thì con trưởng thành của chúng sẽ vận động từ nơi khác tới đẻ trứng trên những đọt lá non, sau khi đẻ vài ngày trứng khởi đầu nở ra con bù lạch non (con ấu trùng). Thân thể của bù lạch rất nhỏ, đẫy sức cũng chỉ dài khỏang hơn môt cm. Cả con trưởng thành và con ấu trùng đều chích hút nhựa của những lá non, tạo ra những vết lấm chấm trắng nhỏ lí tí. Những lá bị hại sẽ mất dần hoạt chất, phát trển không thường nhật, nhỏ lại, mép lá bị khô cháy và cong lên, lá trở lên thô cứng.
khi những lá bị hại chuyển sang giai đọan bánh tẻ và già, thức ăn không phù hợp cho chúng , chúng lại đi lại sang những lá non khác để chích hút và gây hại. Bù lạch thường gây hại phổ thông trong mùa khô, khi mùa mưa tới mật số bù lạch sẽ giảm dần.
Phòng trị
– lúc tưới nước cho cây mai, các bạn nên dùng lọai máy bơm có áp suất mạnh ,xịt thẳng tia nước vào những chỗ mà bù lạch “cư trú” để rửa trôi bớt chúng, với cách làm này bạn cũng có sẽ làm giảm bớt được mật số của một vài đối tượng dịch hại đang gây hại trên cây mai như nhện đỏ, rệp sáp…
– giả dụ mật số bù lạch cao bạn có thể sứ dụng một số lọai thuốc trừ sâu thường dùng như: Malvate 21EC; Trebon 10EC; Confidor 100SL; Admire 050EC; Regent 5SC…Khi phun ghé thuốc các bạn nhớ phun ướt đều cả mặt dưới của lá mai. Nên đọc liều lượng dùng in sẵn trên nhãn thuốc.
=== >> bạn có thể xem thêm: tiến trình kỹ thuật chăm sóc mai vàng sau Tết
4.Bệnh nấm hồng
Triệu chứng: Việc ban đầu bệnh chỉ là một đốm nhỏ, sau đó cứ lan rộng dần ra rồi bao kín hết cả một đọan cành, làm cho lá cây mai bị rụng, cành bị chết khô dần. Lúc vết bệnh đã bao lòng vòng kín hết cả một đọan cành thì phần lớn những lá mai phía trên chỗ bị bệnh sẽ có mầu vàng, xanh loang lổ, rồi bị rụng dần, khúc cành phía trên chỗ bị bệnh trở lên khô nứt, giòn dễ gẫy. Nếu ko phát hiện sớm và phun ghé thuốc phòng trị kịp thời thì có khi lên tới vài chục phần trăm số cành bị hại, làm cho cây mai xờ xạc, vụ ra bông năm sau sẽ ko đẹp.
Bệnh thường chỉ tiến công trên những cành nhỏ cỡ chân nhang cho đến cỡ cây đũa ăn cơm, ít khi gây hại ở những cành to hoặc trên thân, nếu cây được phun ghé thuốc kịp thời. Nhưng vì những cành nhỏ này lại là cành mang bông cho vụ sau nên nếu như để đa dạng cành bị hại cây sẽ có ít bông và bông ko đẹp, bông nhỏ, rất khó bán và bán không được giá.
thực tại cho thấy bệnh thường gây hại nhiều hơn trong mùa khô, khi mùa mưa xuống bệnh bớt dần.
Phòng trị
– kiểm tra vườn mai đều đặn (nhất là vào mùa khô) để phát hiện sớm và có giải pháp ngăn chặn bệnh kịp thời.
– khi phát hiện có bệnh có thể sử dụng một trong những lọai thuốc như: COC 85WP; Vidoc 30WP ; Vidoc 80BTN; hoặc Vidoc 50HP; Batocide 12WP Viben-C 50BTN… để phun ghé, giả dụ vườn thường bị bệnh này thì trong mùa khô (là mùa thích hợp cho bệnh phát sinh, phát triển) nên phun ké định kỳ khỏang 1 tuần lễ một lần.Nên đọc kỹ hướng dẫn dùng thuốc đã có in trên nhãn thuốc.
-Thường xuyên thu lượm những cành đã bị bệnh chẳng thể phục hồi được đem tiêu hủy. Lúc cắt nhớ cắt sâu thêm vào bên trong chỗ vết bệnh khỏang vài phân để phòng nấm bệnh còn sót lại trên cành tiếp diễn phát triển lây lan sang các cành khác hoặc các cành non sắp ra sau này.
5. Bệnh rỉ sét
*Triệu chứng: Bệnh thường xuất hiện và gây hại trên những lá mai đã thao tác vào giai đọan bánh tẻ trở đi. Việc trước tiên vết bệnh chỉ là những chấm nhỏ mầu mầu nâu, sau ấy vết bệnh cứ to dần lên như hạt tấm, hạt mè…(đa số vết bệnh có kích thước khỏang trên dưới hai ly), hình tròn hoặc hình bầu dục, đôi khi vết bệnh cũng có kích thước khỏang 4-5 ly . Phần lớn vết bệnh nằm trong phiến lá, tuy thế thỉnh thỏang cũng có những vết nằm ở ngòai mép lá, gặp tình trạng này vết bệnh chỉ còn lại là nửa hình tròn. Vết bệnh có mầu đỏ nâu, nhìn giống như mầu của sắt rỉ, nên bà con trồng mai vàng chuyên canh ở huyện Thủ Đức, quận 12…(Tp. Hồ Chí Minh) thường gọi bằng một trong khoảng mang thuộc tính hình tượng cho dễ hiểu, dễ nhớ đấy là bệnh “Rỉ Sét”. Vết bệnh diễn tả ở cả mặt trên và mặt dưới của lá cây mai, quanh đó vết bệnh bao giờ cũng có một quầng vàng nhỏ bao vòng vèo, giả dụ soi lên ánh sáng thì những quầng vàng này bộc lộ rõ hơn.
Khác với những bệnh mà chúng ta thường gọi là bệnh rỉ sắt hại trên 1 số cây trồng khác như bệnh rỉ sắt ca-fê, bệnh rỉ sắt đậu đỗ, bệnh rỉ sắt hại ngô…thường bao giờ vết bệnh cũng nổi lên một cục u, bên trong những cục u này có chứa một khối bột mầu gạch non (giống như mầu của sắt rỉ), thì trên vết bệnh “Rỉ sét” của cây mai vàng không có những cục u và những khối bột mầu gạch non này, mà chúng vẫn phẳng thông thường như mặt phẳng của phiến lá. Giả dụ bệnh hại nặng mà không mua giải pháp chữa trị kịp thời sẽ làm cho bộ lá của cây mai mất dần mầu xanh vốn có của nó, rồi chuyển dần sang mầu vàng, diệp lục tố bị mất dần, ảnh hưởng tới qúa trình tổng hợp thông thường của cây, làm cho cây mai mất sức, yếu ớt. Bệnh thường chỉ xuất hiện và gây hại phổ biến trong mùa mưa.
Phòng trị
– bạn không nên trồng hoặc đặt các chậu mai qúa sắp sát nhau, tạo cho vườn mai luôn thông thóang. Liếp trồng mai, hoặc liếp đặt chậu mai nên kiểu dáng theo hình mai rùa để thóat nước tốt mỗi khi có mưa. Kê đặt chậu mai cao để hạn chế cho cây mai bị úng nước trong mùa mưa.
– lúc thao tác vào mùa mưa nên kiểm tra vườn mai đều đặn để phát hiện sớm và có biện pháp ngăn chặn bệnh kịp thời. Khi phát hiện có bệnh có thể dùng một trong những lọai thuốc tiếp sau đây để phun xịt: COC 85WP; Vidoc 30WP ; Vidoc 80BTN; hoặc Vidoc 50HP; Batocide 12WP Viben-C 50BTN. Về liều lượng và cách sử dụng thuốc nên đọc kĩ hướng dẫn mà dịch vụ đã có in trên nhãn thuốc.
6.Sâu ăn lá
Hiện tượng: Sâu ăn lá cũng là một đối tượng thường xuất hiện và gây hại cho cây mai, nhất là vào những đợt cây ra đọt non, lá non, để vững mạnh thân cành.
lúc mới nở sâu non gặm nhấm làm khuyết lá, khi to chúng nhả tơ kéo vài lá non lại với nhau, rồi nằm bên trong cắn phá, làm cho lá bị khuyết, nếu nặng lá có thể bị cắn phá đến phân nửa, đôi khi chỉ còn trơ lại một đọn gân chính ở sắp cuống lá. Làm mất diện tích lá quang quẻ hợp cho cây. Khi lá già nhìn cây mai tả tơi. Làm cho cây mai sinh trưởng và lớn mạnh kém, cây còi cọc, ra ít bông, và bông nhỏ ko đẹp.
khi đẫy sức sâu dài khỏang 25-28ly, hóa nhộng bên trong tổ lá. Sâu thường gây hại đa dạng trong mùa mưa, là mùa cây mai thường ra rộng rãi đợt đọt non, lá non để tăng trưởng thân, cành, lá.
*Phòng trị
– khi chăm sóc cây mai, nên lưu ý Nhìn vào, nếu phát hiện thấy “tổ sâu” thì bắt giết mổ (lọai sâu này rất dễ bắt vì chúng ít trốn chạy).
– nếu mật số sâu cao, không đủ sức bắt bằng tay thì bạn có thể dùng thuốc trừ sâu để phun gạnh. Đây là một lòai sâu khá dễ chết, vậy các bạn có thể dùng bằng một số lọai thuốc trừ sâu thông htường như: SecSaigon 5EC hoặc 10EC; Diaphos 5EC; Sagothion 50EC; Padan 95SP; Fastac 5EC…Về liều lượng và cách sử dụng của thuốc bạn có thể đọc hướng dẫn trên vỏ bao so bì.
7 .Bệnh cháy lá
*Triệu chứng: Bệnh chủ yếu trên lá cây mai, xuất hiện Ban đầu ở chóp và mép lá cấu tạo vệt màu nâu, lan dần vào phiến lá thành mảng to, màu nâu xám, phân biệt rõ với phần xanh của lá, mảng cháy có khi chiếm trên 1/2 diện tích lá. Trên vết bệnh có những chấm đen nhỏ là ổ bào tử. Lá cây mai bệnh nặng chuyển màu vàng và rụng. Bệnh nảy sinh chủ yếu trên lá già.
– Bệnh nảy sinh vào cuối mùa thu lúc cây mai có đa dạng lá già, sinh trưởng chậm, đất thiếu chất dinh dưỡng, nhất là trong chậu ít bón phân.
Phòng trị
– Bón phân gần như, cân xứng NPK, ngắt bỏ lá già, lá bệnh, định kỳ phun thuốc gốc Đồng và phân bón lá cho cây mai.
8.Bệnh vàng lá
*Triệu chứng
– Lá non có màu vàng nhạt hoặc trắng bạc, các gân lá còn xanh, phiến lá tương đối bị cong, cây sinh trưởng chậm lại.
– nguyên cớ gây bệnh chủ yếu do thiếu chất dinh dưỡng. Cây mai trồng trong chậu, đất xấu, ít được bón phân, thường bị bệnh vàng lá ở lá non và bệnh cháy lá ở lá già.
*Phòng trị
Bón phần đông phân. Lúc có hiện tượng vàng lá, ngoài bón phân nên kết hợp phun phân bón lá có chất vi lượng, cây sẽ mau hết bệnh
9.Rệp sáp
– Khí hậu hot và ẩm thích hợp cho rệp lớn mạnh. Rệp hút nhựa câymai làm đọt xoăn lại, lá vàng, cây sinh trưởng kém. Cây có rệp thường có kiến và nấm mồ hóng đen. Rệp còn là môi giới truyền bệnh virus cho cây .Rệp sáp Dysmicoccus sinh sống phá hại rộng rãi loại cây.
– sử dụng tay giết rệp. Lúc cấp thiết thì phun các loại thuốc Pyrinex, Supracide, Polytrin, Monster
10. Bọ cánh tơ
Triệu chứng: Chích hút dinh dưỡng ở lá non, dưới mặt lá non là hai vệt màu xám song song với gân chính. Đọt non bị hại thường sần sùi, cứng và dòn, hai mép lá và chóp lá cong lên. Lúc bị hại nặng lá bị rụng, nhất là lá non. Bọ non sống tập hợp ở đọt non, gân lá non, ít chuyển động. Bọ gây hại nặng vào mùa khô. Mùa mưa mật số bọ giảm.
Phòng trị
-Tưới ướt lá và bề mặt đất để xoá sổ nhộng trong đất.
-Cắt tỉa liên tiếp để hạn chế nguồn thức ăn của bọ.
-Sử dụng thuốc: Pyrinex, Confidor, Admire, Sherpa….
11.Bọ xít
– Bọ xít thường chích hút nhựa cây mai bằng cách chích vào các cành non của cây, cấu tạo vết u nổi sần sùi, gây hại nặng có thể làm chết cành, chết cây.
– Các loại thuốc được dùng như Bi58 40 EC (15 – 20 ml/bình 8 lít), Supracide 40 EC (5 – 7 ml/bình 8 lít).
12.Tuyến trùng hại
Triệu chứng: Tuyến trùng kích thước thân thể rất nhỏ, chỉ khoảng 0,5 mm sống trong đất, đục lổ chui vào sinh sống bên trong rễ, chích hút dịch cây mai và tạo thành các bướu rễ. Bộ rễ có bướu tăng trưởng kém
– Cây mai bị tuyến trùng sinh trưởng rất yếu, phiến lá vàng và nhỏ hơn thường nhật. Nhổ gốc Nhìn vào rễ thấy những nốt tròn trên rễ. Bộ rễ bị tuyến trùng nặng sẽ mất khả năng hút dinh dưỡng cung ứng cho cây. Giả dụ để lâu cây mai sẽ dưỡng sinh kém và chết.
Phòng trị
– tăng cường bón phân hữu cơ, vì phân hữu có cực nhiều vi khuẩn và nấm ký sinh có thể xoá sổ tuyến trùng.
– Nhổ bỏ những cây bị chết, thu gọn sạch rễ trong đất.
– Có thể dùng thuốc: Mocap, Sincocin
– dùng thuốc trừ tuyến trùng Oncol 20EC pha 50 ml/10 lít nước :
+ Tưới vào mỗi hố 4-8 lít dung dịch thuốc ngừa trước khi trồng.
+ Tưới thuốc thấm sâu vào xung quanh vùng rễ, cần tưới 2 lần vào đầu và cuối mùa mưa.
+ cây cúc ra hoa, nhổ cây băm nhỏ rồi vùi lấp quanh đó gốc cũng có tác dụng hạn chế tuyến trùng.